Πώς εξηγεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τις δηλώσεις του νέου προέδρου των ΗΠΑ, τι συμβουλεύει τις Βρυξέλλες και τι λέει για την άνοδο της Ακροδεξιάς, τις παρεμβάσεις του ΄Ιλον Μασκ, τη διακυβέρνηση Τσίπρα και τα ελληνοτουρκικά.
Την ελπίδα ότι ο πρόεδρος Τραμπ, μετά τους πρώτους μήνες της θητείας του, θα είναι πιο φιλικός προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, εκφράζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2014-19).
Παρατηρούμε μια τάση αυξανόμενης ανάμειξης στην εσωτερική πολιτική των κρατών-μελών της ΕΕ, από το στρατόπεδο του Ντόναλντ Τραμπ. Πιστεύετε ότι αυτή είναι μια προσωρινή κατάσταση λίγο πριν από την ορκωμοσία ή ο Τραμπ αυτή τη φορά θέλει πραγματικά να ανατρέψει το κατεστημένο της ΕΕ;
«Δεν νομίζω. Μετά από μερικούς μήνες στα νέα του καθήκοντα, ελπίζω ότι θα επανεξετάσει τη θέση του, όσον αφορά την ΕΕ. Παλαιότερα θεωρούσε την ΕΕ ως μια μη φιλική οντότητα προς τις ΗΠΑ. Πάντα πίστευε ότι η ΕΕ ήταν εφεύρεση των Ευρωπαίων, για να πολεμήσουν τις ΗΠΑ, ενώ εμείς σκεφτόμασταν, όπως και οι προκάτοχοί του, ότι υπάρχει μια ισχυρή συμμαχία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ.
Ως εκ τούτου, στην πρώτη του θητεία είχε μια ημιτελή άποψη για την ΕΕ, επειδή δεν καταλάβαινε πραγματικά πώς λειτουργεί η ΕΕ. Νομίζω ότι μετά τους πρώτους μήνες της θητείας του θα στραφεί προς την ΕΕ με πιο φιλικό τρόπο. Αυτό εξαρτάται και από τον τρόπο, που θα τον προσεγγίσει η Ευρώπη. Ο Τραμπ έχει εκλεγεί από τους Αμερικανούς, για να είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Δεν έχει εκλεγεί από τους Ευρωπαίους, για να είναι ο καλύτερος δυνατός σύμμαχος των Ευρωπαίων. Επομένως, δεν συμμερίζομαι τις μεγάλες ανησυχίες, που διακατέχουν τους περισσότερους Ευρωπαίους. Δεν τολμώ να πω ότι όλα θα πάνε καλά, αλλά δεν θα είναι τόσο άσχημα, όσο φαίνονται σήμερα».
Βλέπουμε το δεξί χέρι του Τραμπ, τον Ιλον Μασκ, να παρεμβαίνει στην εσωτερική πολιτική της Γερμανίας στηρίζοντας την ακροδεξιά AfD.
«Ο κ. Μασκ δεν είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Δεν είναι καν μέλος της αμερικανικής κυβέρνησης, αλλά ένας τύπος που συνεργάζεται με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, για να μειώσει τη γραφειοκρατία στη χώρα. Δεν νομίζω ότι πρέπει να δίνουμε μεγάλη σημασία σε αυτά που λέει ο Μασκ, γιατί δεν είναι ο φυσικός μας συνομιλητής. Είναι κάποιος που έχει τα δικά του συμφέροντα, κυρίως επιχειρηματικά».
Βλέπουμε επίσης στην ΕΕ ορισμένους ακροδεξιούς πολιτικούς, που προσπαθούν να πάρουν την ευλογία του Τραμπ, όπως η Τζόρτζια Μελόνι ή ο Βίκτορ Ορμπαν. ΄Εχουν πιθανότητες να γίνουν η «γέφυρα» της Ευρώπης με τον Τραμπ;
«Νομίζω ότι αφού έχουν, όπως φαίνεται, καλές σχέσεις με τον Τραμπ, μπορούν να είναι χρήσιμοι όχι, για να χτίσουν γέφυρες μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά να εξηγήσουν τα ευρωπαϊκά πράγματα στον Τραμπ καθώς τους εμπιστεύεται. Δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο της ΕΕ, ωστόσο εάν μπορούν να βοηθήσουν, ώστε να εξηγήσουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα στον πρόεδρο των ΗΠΑ, αυτό πρέπει να είναι ευπρόσδεκτο. Αλλά δεν είναι οι προεδρεύοντες των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων».
Γνωρίζετε τις απειλές κατά της Γροιλανδίας. Ο Τραμπ είπε μάλιστα ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μέχρι και βία. Πώς αντιδρούμε;
«Πρέπει να πούμε στον πρόεδρο Τραμπ ότι εμμένουμε στις βασικές αρχές μας. Αυτό σημαίνει ότι η κυριαρχία του εδάφους των χωρών πρέπει να γίνεται σεβαστή. Δεν νομίζω ότι ο Τραμπ θα συμπεριφερθεί με τον ίδιο τρόπο, που συμπεριφέρεται ο Πούτιν. Τα έθνη είναι έθνη, τα εδάφη είναι εδάφη και πρέπει να γίνονται σεβαστά».
Η Αυστρία έδειξε ότι η ευρωπαϊκή Κεντροδεξιά μπορεί να συνεργαστεί με την Ακροδεξιά. Παραδείγματα έχουμε και στη Σουηδία, στην Ιταλία. ΄Ερχονται οι γερμανικές εκλογές. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το κύμα Τραμπ επεκτείνεται παγκοσμίως, βλέπετε πραγματικά ότι αυτό είναι το μέλλον του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος;
«΄Οχι, δεν νομίζω. Ανησυχώ πραγματικά για την πρόοδο, που σημειώνουν οι ακροδεξιές δυνάμεις εντός της ΕΕ σε διάφορες χώρες. Προειδοποιώ τις κλασικές ευρωπαϊκές πολιτικές οικογένειες των Χριστιανοδημοκρατών, Σοσιαλιστών, Φιλελευθέρων και Πρασίνων: πρέπει να εμποδίσουμε αυτή την επιστροφή σε εξτρεμιστικές θέσεις στην ΕΕ, όχι επαναλαμβάνοντάς τες, αλλά να αντιτιθέμεθα με τις πιο δημοκρατικές μας απόψεις μας, σε αυτές».
Πρόσφατα, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν «φίλο». Πιστεύετε ότι οι ΄Ελληνες πρέπει να αισθάνονται άβολα με την κυβέρνηση Τραμπ αναφορικά με την Τουρκία;
«Νομίζω ότι ο Ερντογάν δεν είναι ο καλύτερός μας φίλος, ούτε ο καλύτερος φίλος της Ελλάδας. Αλλά δεν είναι ούτε σκληρός εχθρός, αν και η συμπεριφορά του μερικές φορές μας δίνει αυτή την εντύπωση. Νομίζω ότι, αν και η Τουρκία δεν θα γίνει μέλος της ΕΕ την επόμενη δεκαετία, πρέπει να συνεργαστούμε στενά μαζί της, επειδή είναι ένας από τους πιο κοντινούς μας γείτονες.
΄Ομως, όσον αφορά τη θέση της ΕΕ στην αιώνια σύγκρουση Ελλάδας και Τουρκίας, η ΕΕ και όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να είναι χωρίς επιφυλάξεις στο πλευρό της Ελλάδας. Πρέπει να προσπαθήσουμε να δώσουμε μια οριστική απάντηση στο Κυπριακό».
Στην ΄Αγκυρα, πάντως, βλέπουμε ότι ο Ερντογάν διαφημίζει ότι έχει καλές σχέσεις με τον Τραμπ.
«Κανείς δεν λέει προς το παρόν ότι έχει κακές σχέσεις με τον Τραμπ, επειδή έχει εκλεγεί από τους Αμερικανούς, για να είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Αλλά γνωρίζω ότι στο τέλος της ημέρας δεν μπορεί να γίνει καμία επιλογή εναντίον της Ελλάδας, της Κύπρου και της ΕΕ, ούτε από τον Τραμπ ούτε από τον Ερντογάν ούτε από τους δύο μαζί».
Στις 25 Ιανουαρίου συμπληρώνονται 10 χρόνια από τη νίκη του Αλέξη Τσίπρα. Πώς βλέπετε τα γεγονότα εκείνης της περιόδου από απόσταση πλέον;
«Η κυβέρνηση Τσίπρα άρχισε να παίρνει στα σοβαρά τα δημόσια οικονομικά όλο και περισσότερο, όχι στην αρχή αλλά μετά από κάποιους δισταγμούς και κάποια λάθη, κυρίως το δημοψήφισμα που διοργανώθηκε σε λάθος βάση. ΄Ηταν μια δύσκολη στιγμή, γιατί έπρεπε να εξηγήσουμε χιλιοστό προς χιλιοστό στον Αλέξη Τσίπρα, που έγινε φίλος μου παρεμπιπτόντως, πώς είναι τα πράγματα και πώς κατανοούνται εκτός Ελλάδας. Τα κατάλαβε με καλύτερο τρόπο, μετά από δύο χρόνια, στην εξουσία.
Δεν ήμουν χαρούμενος με τη συμπεριφορά του κάθε στιγμή, αλλά στο τέλος της ημέρας πήγε καλά, γιατί η Ελλάδα μπόρεσε να θέσει τη βάση που της επέτρεψε να ξεπεράσει τις δυσκολίες, που είχε βάλει η ίδια στον εαυτό της».
Πόσο κοντά φτάσαμε στην έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη;
«Ορισμένα κράτη-μέλη, αν όχι όλα, προσπαθούσαν να εκδιώξουν την Ελλάδα από την ευρωζώνη. Αντιτάχθηκα σθεναρά σε αυτή την ανιστόρητη άποψη των κρατών-μελών της ΕΕ. ΄Ηταν μια δύσκολη περίοδος, ωστόσο καταφέραμε να βρούμε μια συμφωνία για τα βασικά, για να μπορέσει η Ελλάδα να οραματιστεί ένα καλύτερο μέλλον.
Αν και η ζωή είναι ακόμα δύσκολη για πολλούς ΄Ελληνες, η Ελλάδα έχει μια εντυπωσιακή επίδοση ανάπτυξης. Κατέβαλε τεράστια προσπάθεια, για να τακτοποιήσει τα του οίκου της χάρη, στο θάρρος του ελληνικού λαού».
