“Η γλώσσα μας έχει συλλάβει σοφά τις δύο όψεις του να είναι κανείς μόνος του. Έχει δημιουργήσει τη λέξη μοναξιά, για να εκφράσει την οδύνη να είναι κανείς μόνος του. Κι έχει δημιουργήσει τη λέξη μοναχικότητα, για να εκφράσει το μεγαλείο του να είναι κανείς μόνος του”.
ΠΑΟΥΛ ΤΙΛΛΙΧ, ΘΕΟΛΟΓΟΣ (1886 – 1965)Όσο κι αν αγαπώ τις χαρές της αυθεντικής φιλίας, αποζητώ και το μεγαλείο της μοναχικότητας. Έχω νιώσει όλο και πιο βαθιά την ηδονή του, καθώς περνούν τα χρόνια. Συχνά η μοναχικότητα με γεμίζει γαλήνη και καθαρή ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι είμαι ζωντανός.
Όταν κάθομαι μόνος στην αυλή του σπιτιού μια καλοκαιρινή μέρα, με την ψηλή χλόη και τα αγριολούλουδα να απλώνονται μπροστά μου, και μόνο το γεγονός ότι ανασαίνω μου χαρίζει μεγάλη απόλαυση.
Όταν περνάει η σύζυγός μου για να πάει στον λαχανόκηπο πότε πότε μου χαμογελάει, δείχνοντας να το διασκεδάζει, που με βλέπει. Μια φορά, πριν από μερικά χρόνια, με ρώτησε αν έκανα βαθιές σκέψεις όταν καθόμουν στο συγκεκριμένο σημείο. Μετά χαράς ομολόγησα την αλήθεια: Δεν είχα καμία σκέψη στο κεφάλι μου, ούτε βαθιά, ούτε ρηχή. Αυτός ήταν ένας βασικός λόγος, για τον οποίο το απολάμβανα τόσο πολύ.
Σίγουρα η επιδίωξη της μοναχικότητας είναι εγωιστική πράξη, ωστόσο δε νομίζω ότι κρύβει έπαρση. Δεν κάθομαι στην αυλή μόνος μου, για να ενδίδω ανενόχλητος στην αυταρέσκεια. Αν νιώθω κάποια αυταρέσκεια, αυτή αφορά το ότι απλώς είμαι ζωντανός. Είναι απόλαυση να μπορείς να εκτιμάς απλώς και μόνο το γεγονός ότι υπάρχεις, και συνήθως αυτή η απόλαυση δεν είναι εφικτή, όταν βρίσκομαι μαζί με άλλους. Κάπου χάνεται στο πλήθος.
Παρ’ όλα αυτά, δεν είμαι ταγμένος στη μοναχικότητα, όσο ήταν ο Χένρυ Ντέιβιντ Θορό, ο Αμερικανός φιλόσοφος, που για ένα διάστημα, έμενε επί μήνες ολόκληρους μόνος στη λίμνη Ουόλντεν. Φαίνεται πως αυτός όντως έκανε βαθιές σκέψεις, βαθιά στο δάσος. “Δε γνώρισα ποτέ φίλο τόσο φιλικό, όσο η μοναχικότητα”, έγραψε.
Όχι, απολαμβάνω πάρα πολύ την παρέα των φίλων μου, για να φτάσω σε τέτοιο σημείο. Πάντως, ο Θορό μου φέρνει στο μυαλό μια δραστηριότητα, που βρίσκεται ανάμεσα στη μοναχικότητα και στην απολαυστική παρέα ενός αληθινού φίλου. Αναφέρομαι στον χρόνο που περνάμε με άλλους ανθρώπους, χωρίς να τίθεται θέμα οικειότητας. Τέτοιες παρέες είναι συνηθισμένο φαινόμενο στη ζωή μας – για παράδειγμα, ένα πάρτι, από αυτά στα οποία οι άνθρωποι πηγαίνουν από πηγαδάκι σε πηγαδάκι και πιάνουν φιλική κουβεντούλα, συχνά διασκεδαστική, αλλά όχι πραγματικά προσωπική. Σε τέτοιες συγκεντρώσεις είναι σχεδόν αδύνατο να αισθανθείς, ακόμη και κατά προσέγγιση, ουσιαστική οικειότητα.
Από αυτό προτιμώ τη μοναχικότητα. Τώρα μπορεί κάλλιστα να μιλάει απλώς ένας γέρος, που αισθάνεται ότι ξεμένει από χρόνο και δε θέλει να σπαταλήσει ούτε στιγμή. Θα προτιμούσα να περάσω τον εναπομείναντα χρόνο μου ανασαίνοντας, καθισμένος στην αυλή μου πίσω από το σπίτι, παρά όντας η ψυχή κάποιου πάρτι.
Έχω προσέξει ότι και ο Σνούκερς, ο σκύλος μου, έχει αποκτήσει την τάση να περνάει περισσότερο χρόνο μόνος του, όσο μεγαλώνει. Συχνά, αντί να έρθει βόλτα μαζί μου, προτιμάει να παραμένει ξαπλωμένος κάτω από ένα μεγάλο σφεντάμι, με υψωμένη τη μουσούδα, συλλέγοντας τις μυρωδιές ολόγυρά του, κουνώντας την ουρά πότε πότε, ίσως αποκρινόμενος σε ένα οσφρητικό ερέθισμα, που του εξήψε την περιέργεια.
Σημαίνει άραγε αυτό ότι τώρα στα γεράματά μας ο Σνούκερς κι εγώ αποτραβιόμαστε από τον κόσμο; Εγκαταλείπουμε τις δραστηριότητες και τις συναναστροφές, που άλλοτε εμπλούτιζαν τη ζωή μας, προετοιμάζοντας την ομαλή και κομψή μετάβασή μας στην ανυπαρξία; Δεν ξέρω.
Ξέρω πάντως πως όταν κάθομαι μόνος στην πίσω αυλή η ζωή μου μου φαίνεται αναμφίβολα πολύ πλούσια.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έγραψε κάτι πολύ όμορφο γύρω από το εν λόγω φαινόμενο της τρίτης ηλικίας: “Ζω μέσα στη μοναχικότητα, που είναι επώδυνη τα χρόνια της νεότητας, αλλά γλυκύτατη τα χρόνια της ωριμότητας”.
Κάθε φορά που βρίσκω το νόημα της ζωής, το αλλάζουν
ΝΤΑΝΙΕΛ ΚΛΑΪΝ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ
Εικόνα: http://abduzeedo.com/sites/default/files/styles/home_cover/public/originals/f/f6e4592b8508d2bbfbfd3d39517c7703_0.png?itok=mZnwZMHB
