Ελλάδα, Διασπορά και Ρωσική Ομοσπονδία

- in ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ellada-diaspora-kai-rosiki-omospondia-561621745

Ο πρωθυπουργός επισκέφθηκε τη Ρωσική Ομοσπονδία σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη, γεωπολιτικά, περίοδο εξαιτίας του Ουκρανικού ζητήματος. H υπογραφή της MDCA λόγω της Αλεξανδρούπολης ενισχύει τον Νατοϊκό σχεδιασμό. Η δε επιταγή της χώρας μας για μια κοινή Ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική, λόγω της Τουρκίας, εκ των πραγμάτων συμπλέει με τις προκλήσεις εθνικής ασφαλείας, που εκλαμβάνουν οι χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Η Ελλάδα λοιπόν πέραν κάθε αμφιβολίας ανήκει, για τη Ρωσική Ομοσπονδία, στο αντίπαλο γεωπολιτικό στρατόπεδο.

Συνάμα όμως η Ελλάδα οφείλει να προωθήσει τα αμοιβαία οικονομικά συμφέροντα της με τη Ρωσική Ομοσπονδία, όπως άλλωστε κάνουν και άλλες χώρες-μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Σχετικώς, αξίζει να διαπιστώσουμε τον αυξανόμενο σεβασμό στις ΗΠΑ, μετά την αλαζονική απαξία τις αρχικής μετα-Σοβιετικής περιόδου, για τη Ρωσική Ομοσπονδία, που ενδεικτικά χαρακτηρίζεται ως η «επίμονη δύναμη». Μια δύναμη με υψηλής ποιότητας τεχνοκρατική διοίκηση, την ενδεκάτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως, με όρους ισοδύναμης αγοραστικής αξίας και την ικανότητα να διατηρήσει τη διεθνή της ισχύ.

Αυτή την ισχυρή Ρωσία τή γνωρίσαμε τα χρόνια της κρίσης, μέσα από την επιχειρηματικότητα της Ελληνορωσικής διασποράς. Ο Μπόρις Μουζενίδης, που πρόσφατα απεβίωσε, κατεύθυνε μέρος της Ρωσικής τουριστικής ροής (outbound tourism) στην Ελλάδα που, το 2019, ήταν συνολικά η έκτη μεγαλύτερη στον κόσμο, αναφορικά με τη δαπάνη των Ρώσων τουριστών διεθνώς. Ο Ιβάν Σαββίδης κατέστη ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη Βόρεια Ελλάδα τοποθετώντας κεφαλαιουχικές υπεραξίες που απέκτησε από την παραγωγή τσιγάρων στη Ρωσία, την τρίτη μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως, μετά την Κίνα και την Ινδονησία, στην κατανάλωση τσιγάρων. Ο Φιλάρετος Καλτσίδης, ναι μεν δεν επένδυσε στην Ελλάδα, ήλεγχε όμως τη μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής τσιμέντου στη Ρωσία, που είναι η ένατη μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως, όσον αφορά την εγχώρια παραγωγή τσιμέντου. Οι επιχειρηματίες, που προαναφέρθηκαν, δεν αποτελούν παρά την κορυφή του παγόβουνου. Γλώσσα, δικτύωση και γνώση του περιβάλλοντος, στοιχεία που κατέχονται στην Ελλάδα και στη Ρωσία από εκατοντάδες στελέχη και επιχειρηματίες Ελληνορωσικής καταγωγής, διευκολύνουν τις επιχειρηματικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών.

Αυτή η δομική διαμεσολάβηση εξυπηρετεί στρατηγικούς στόχους της ελληνικής οικονομίας. Η τοποθέτηση, για λόγους διαφοροποίησης κινδύνου, μέρος της ρευστότητας τους σε μια χώρα της ευρωζώνης, καθιστά την Ελλάδα προνομιακό επενδυτικό προορισμό, για τους Ελληνορώσους κεφαλαιούχους. Οι ελληνικές υπηρεσίες και προϊόντα, ενδεικτικά σήμερα ο τουρισμός, αύριο η γεωργική παραγωγή μας, ο ήλιος και το πορτοκάλι, είναι ελκυστικά για τη Ρωσική αγορά, όπως είναι για οποιαδήποτε άλλη βόρεια χώρα της Ευρώπης. Η διαμεσολάβηση της Ελληνορωσικής διασποράς έχει και περιφερειακά χαρακτηριστικά, λόγω της συγκέντρωσης της παλιννόστησης στην Βόρεια Ελλάδα, άρα εξυπηρετεί τη στόχευση της γεωγραφικά ισορροπημένης ανάπτυξης της χώρας μας.

Όπως με όλα τα δομικά πλεονεκτήματα, δημόσιες πολιτικές πρέπει να επενδύσουν στην αναπαραγωγή και ενίσχυσή τους. Προτείνονται τρεις τέτοιες πολιτικές:

  • Τη διδασκαλία της Ρωσικής γλώσσας στη δευτεροβάθμια παιδεία εκεί που υπάρχει κρίσιμη μάζα Ρωσόφωνων μαθητών (παιδιών Ελληνορώσων και μικτών γάμων), όπως στη Θεσσαλονίκη. H επένδυση στη γλωσσική επάρκεια στα Ρωσικά εκατοντάδων μελλοντικών στελεχών και επιχειρηματιών συνιστά μέγιστη ενίσχυση της οικονομικής μας εξωστρέφειας. Ταυτόχρονα, θα επιτρέψει στην Ελληνική κυβέρνηση να ανταποκριθεί στην αρχή της αμοιβαιότητας, μιας που σε περιοχές της Νότιας Ρωσίας τα ελληνικά είναι δεύτερη γλώσσα διδασκαλίας σε δημόσια σχολεία.
  • Η δημιουργία από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, στις μετα-σοβιετικές οικονομίες και η ενίσχυση στα Πανεπιστήμια Μακεδονίας και Θράκης της διδασκαλίας της Ρωσικής γλώσσας, όπου σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες η ζήτηση από φοιτητές είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από τη διαθέσιμη προσφορά.
  • Η δημιουργία ειδικού προγράμματος προσέλκυσης Ελληνορώσων φοιτητών που ζουν στη Ρωσική Ομοσπονδία σε ελληνικά πανεπιστήμια. Η χώρα μας, λόγω της κρίσης, απώλεσε στην επανα-μετανάστευση, κυρίως στη Γερμανία, χιλιάδες από τους πιο δυναμικούς Ελληνορώσους που είχαν παλιννοστήσει τη δεκαετία του 1990, άρα πρέπει εκ νέου να ανανεωθεί το εν Ελλάδι Ελληνορωσικό στοιχείο.

Η επένδυση στην Ελληνορωσική διασπορά ωφελεί την Ελληνική οικονομία ενώ συνιστά, άμεση ή έμμεση, αναγνώριση από την Ελλάδα του μεγέθους, της ισχύς, της ιστορικής διαδρομής και του μεγαλειώδους πολιτισμού της Ρωσίας. Συνεισφέρει έτσι και στην ανάγκη όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, να αμβλυνθεί και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός, όσο αναπόδραστος και αν αυτός είναι.

*Ο Αντώνης Καμάρας είναι ερευνητής στο Greek Diaspora Project – SEESOX. Το άρθρο βασίζεται στην δημοσίευση του γράφοντα με τίτλο «Greek Entrepreneurs from the Former Soviet Union: Inverting and Challenging spatially constructed economic hierarchies in Greece», SEESOX – University of Oxford. 

Διαβάστε Επίσης

Βραζιλία: Πατέρας έδωσε 2 ευρώ σε άστεγο, για να κάψει το πτώμα της κόρης του…

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες βλέπουν το φως της δημοσιότητας από